‘Nieuwe noten op eeuwenoude teksten’
Patricio Wang over zijn composities voor Maria Nuñez
“Een van de vele theorieën over de ontdekking van Amerika zegt dat de bemanning van Columbus uitsluitend uit verbannen Spaanse Joden bestond, en dat hij zelf een bekeerde Jood, dus een Marraan was. In elk geval weten we, dat veel muziek uit “Hispania” naar het Nieuwe Continent met Columbus en de daarop volgende “conquistadores” is meegereisd. We weten ook dat veel elementen uit de Marranencultuur diepe sporen heeft achtergelaten in Latijns Amerika. Niet dat de Latijns Amerikanen veel weten over dat deel van hun cultuur. Zoals alle eeuwenlange tradities worden de wortels zo diffuus dat ze alleen bestudeerd kunnen worden door wetenschappers of dat er op een vrijere manier over gefantaseerd kan worden door schrijvers of schilders. Dus ook door musici!
Dat is een van de uitgangspunten van mijn muziek voor de voorstelling Maria Nuñez, Asielzoekster in onze Gouden Eeuw. Reis en achtervolging zijn belangrijke elementen in de sefardische cultuur, die zich duidelijk uitdrukken in de liederen;simpele, nostalgische maar sterke melodieën en soms opzwepende ritmes.
“Simpele, nostalgische maar sterke melodieën en soms opzwepende ritmes.”
Hoe zouden wij, musici die uit een continent komen dat achtervolging en ballingschap zo goed in haar recente geschiedenis heeft gekend, niet nieuwsgierig kunnen zijn naar deze liederen, die zoveel ellende hebben doorstaan en die na eeuwen voor velen nog steeds zoveel betekenis hebben!
De groep Amankay is eind jaren 70 in Nederland opgericht met het idee om uiting te geven aan de politieke idealen die door dictaturen in Latijns Amerika weggevaagd waren. Niet door agitprop liederen te zingen maar vooral om nieuwe muziek te maken en elementen van de Latijns Amerikaanse muziek te verwerken. Het resultaat was ook een mengeling van een zekere nostalgie, woede en zachte maar ook soms opzwepende Latijns Amerikaanse ritmes.
Op dezelfde manier heb ik de sefardische liederen benaderd: nieuwe noten verzonnen op eeuwenoude teksten of bekende sefardische melodieën gezongen op Latijns Amerikaanse ritmes zoals de Huayno uit Peru, de Chacarera uit Argentinië, de Chileense Cueca of de Braziliaanse Batida de Coco enz. Daarom gebruiken we een aantal instrumenten die bij die ritmes horen zoals de panfluit, charango, bombo, tiple, quena. Maar ook instrumenten uit andere verre landen zoals de duduk, def, darbuka of riq, in combinatie met de gewone dwars- en blokfluit, gitaar, accordeon of hobo.
Ik hou van muziek die reist en die een verhaal vertelt (welke muziek reist niet?) en de prachtige avonturen van Maria Nuñez geven ons de mogelijkheid om in contact te komen met vele aspecten van haar geschiedenis, van veel muziek die daarbij hoort en tevens van Amsterdam, haar gedroomde haven van vrijheid waar wij, mensen uit vele disciplines en achtergronden bij elkaar komen om te zingen en te voelen dat we samen sterk staan.”
– Patricio Wang
